De Vlaamse Regering wil alvast vaart zetten achter het dossier. Nadat minister-president Geert Bourgeois in de herfst een onderhoud had met zijn Nederlandse collega Mark Rutte en Duitse collega Hannelore Kraft van de deelstaat Noordrijn-Westfalen, liet ook minister van Mobiliteit Ben Weyts vorige week verstaan dat hij de IJzeren Rijn-knoop definitief wil ontwarren. Midden februari zal daarom een high-level werkgroep van start gaan met daarin vertegenwoordigers van alle betrokken regeringen. Daarnaast zal een Europese studie alle mogelijke alternatieven voor het traject onder de loep nemen. Over dit traject bestaat nu nog geen eensgezindheid.
De N-VA heeft er steeds voor gepleit om het historische tracé opnieuw in gebruik te nemen. Aan dit tracé zijn immers tal van voordelen verbonden. Niet alleen is de IJzeren Rijn een stuk korter dan de oververzadigde Montzenroute, die via Luik naar Duitsland loopt, maar het traject is ook vlakker, zodat de goederentreinen zuiniger kunnen rijden en een zwaardere lading kunnen vervoeren. Vandaag vormt de Montzenroute bovendien de enige spoorverbinding tussen de Antwerpse Haven en Duitsland. Een ongeluk - zoals in Voeren in oktober 2013 - kan bijgevolg het treinverkeer op deze drukke as blokkeren. Met heel wat economische schade tot gevolg.
Een oplossing is niet enkel van groot belang voor de Vlaamse havens. De IJzeren Rijn vormt ook een niet te onderschatten schakel in het Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat (SALK) dat gericht is op het economisch herstel van onze provincie. Een betere ontsluiting van Limburg is een absolute voorwaarde voor dit herstel. Tegelijkertijd zou ook de verbinding voor het personenvervoer doorgetrokken kunnen worden van het huidige eindstation Hamont naar het Nederlandse Weert. Het is daarom een positief signaal dat de Vlaamse Regering de IJzeren Rijn weer op de politieke agenda plaatst.
Eenzelfde signaal moet nu uitgestuurd worden door de federale regering en de NMBS-Groep. In de Kamercommissie Infrastructuur van afgelopen week ondervroeg ik minister Jacqueline Galant over haar plannen. De minister erkent het belang van de IJzeren Rijn voor de Vlaamse havens en het hinterland. Sinds haar aantreden heeft ze al enkele malen contact gehad met haar collega’s in de betrokken buurlanden, maar van concrete stappen om het dossier nieuw leven in te blazen, lijkt er voorlopig geen sprake.
Het blijft dus afwachten of minister Galant een ander spoor zal bewandelen dan haar voorgangers. Eind 2012 werd een Belgisch-Nederlandse samenwerkingsovereenkomst opgesteld, maar deze werd nooit bekrachtigd door de regering-Di Rupo. Sterker nog, de IJzeren Rijn werd door de vorige federale regering genegeerd. Hopelijk haalt de nieuwe regering het dossier vanonder het stof. De te ondernemen actie is duidelijk: om de drie jaar oude afspraken te bevestigen, moet de regering het memorandum bekrachtigen. Verder uitstel schaadt de economie en welvaart van alle regio’s in dit land.